Faalangst oplossen in 5 stappen (jij kunt dit ook)
Wil je faalangst oplossen? Dan helpt het om te begrijpen waar faalangst vandaan komt en welke stappen je kunt zetten om jouw doelen te bereiken.
Of je nu een bedrijf wilt opzetten, een boek wilt schrijven, wilt afvallen (of aankomen) of een examen moet doen: faalangst kan ertoe leiden dat je jouw doel niet bereikt en vast blijft zitten in je leven.
Herken je dit?
- Door je angst om te falen, doe je maar liever niets. Je kiest voor de ‘veilige’ weg en neemt geen nieuwe stappen of risico’s.
- Je doet dingen halfhartig en inconsistent omdat je niet in jezelf gelooft of omdat je te zenuwachtig bent.
- Je denkt dat als het niet lukt, iedereen je een grote mislukking vindt. Om dat te voorkomen, saboteer je jezelf of heb je expres superlage verwachtingen.
Met de volgende 5 stappen leer je dat allemaal loslaten en kun je faalangst overwinnen, zodat je eindelijk kunt doen wat je écht wilt.
Maar eerst leg ik je even uit wat de oorzaak van faalangst is.
Hoe ontstaat faalangst?
Elke angst die wij als mens hebben, heeft te maken met onze primitieve angst voor de dood. Daar komt in principe elke angst of fobie op neer, of het nu gaat om faalangst, verbindingsangst, verlatingsangst of zelfs pleinvrees.
Dat leg ik even uit. In het geval van faalangst draait het om een overtuiging dat je niet goed genoeg bent. Je bent bang om afgewezen te worden.
Mensen hebben bepaalde fundamentele fysieke (onderdak, voedsel, slaap en water) en psychologische behoeften. Hiermee vergroten we onze overlevingskans.
Een van die psychologische behoeften is het horen bij een groep. We willen worden geaccepteerd en ons verbonden voelen.
Dit is een oerbehoefte die nog steeds in je zit. Vroeger was dat cruciaal voor je overlevingskansen. Werd je verstoten van een groep? Dan liep je een veel groter risico om op gegeten te worden of te verhongeren.
De angst om verstoten te worden
Faalangst heeft dus alles te maken met een angst om verstoten te worden. Het gaat er niet om wat jij van jezelf denkt als iets mislukt: het gaat erom wat anderen over jou denken.
Het is belangrijk om te weten dat jouw hersenen één algemene taak hebben: zorgen dat jij het overleeft. Je gebruikt ervaringen uit het verleden en inschattingen over de toekomst om risico’s te vermijden.
Daarom blijf je ook zo vaak hangen in gedachten over het verleden of zorgen over de toekomst. Zoals elk ander mens hier op aarde.
Deze gedachten zijn niets meer dan verhaaltjes die je jezelf vertelt. Deze verhalen zijn mede vormgegeven door andere mensen, je ervaringen en je interpretaties daarvan.
Heb je erge of extreme faalangst? Dan vertel je jezelf een horrorverhaal. De kans is groot dat je een laag zelfbeeld hebt, je snel gestrest raakt (of veel stress ervaart) en niet om kunt gaan met negatieve emoties, kritiek of afwijzing.
Ik beloof het je: er is een manier om die horrorverhaaltjes te herschrijven. Meerdere manieren zelfs. Dat weet ik uit persoonlijke ervaring.
Een van die manieren is het volgende vijfstappenplan.
Faalangst oplossen in 5 stappen
1. Begrijp dat fouten maken VEREIST is om vooruit te komen
Om vooruit te komen in je leven, op welk gebied dan ook, moet je blijven leren.
- Leren doe je door theorie te studeren.
- Leren doe je door toe te passen wat je hebt gestudeerd.
- Leren doe je door fouten te maken in de praktijk.
Iets wat je in theorie leert, kun je nooit perfect toe passen in de praktijk. Fouten maken is dus onvermijdelijk. Maar juist van die fouten leer je het meest.
Die lessen blijven in je systeem zitten, omdat je het zelf hebt ervaren. Je hebt er niet alleen over gelezen, je hebt het gevoeld. Meegemaakt.
Zonder fouten doe je ook geen lessen op die je weer kunt toepassen om te groeien.
Succes bestaat niet zonder fouten en mislukkingen. Het een kan niet zonder het ander. Alle succesvolle mensen die jij kent, hebben niet één, maar meerdere mislukkingen op hun naam staan.
Onthoud dat. En weet dat met elke actie, met elke stap die je neemt, je geheid een fout maakt. Dat is goed, want dat betekent dat je vooruitkomt – ook al lijkt dat misschien niet zo op dat moment.
2. Onthoud dat een fout niet dodelijk is
Fouten maken is niet dodelijk. Tenzij je op een berg staat en de fout maakt om één stap te ver over de rand te zetten. De meeste andere fouten zijn prima te overleven.
Hoe anderen naar jou kijken, heeft tegenwoordig ook geen invloed meer op je overlevingskansen. Socialisering is belangrijk voor je gezondheid. Maar dat perfecte imago dat je probeert voor te houden? Dat werkt alleen maar averechts.
Mensen verbinden juist met elkaar door hun fouten te delen.
En ga je weer eens de mist in? Dan zijn er altijd manieren om je fout te herstellen.
3. Laat het resultaat los en focus je op de stap die je NU neemt
Wanneer ik vind dat ik niet snel genoeg groei, of wanneer ik mijn inleiding vergelijk met de conclusie van iemand anders, voel ik me inderdaad een mislukking.
Maar juist het proces, de reis, is waar het om gaat. Het gaat niet om het eindresultaat. Want eigenlijk is er geen eindresultaat.
Er zijn altijd tig manieren om iets te verbeteren, te optimaliseren, te groeien. Of het nu gaat om een gezonder lichaam of om een eigen business.
Door je uitsluitend te focussen op het eindresultaat, loop je het risico ontmoedigd te raken en de handdoek in de ring te gooien.
Dat komt omdat het gat tussen je huidige situatie en je droom, je gewenste resultaat, te groot is. Het bekende is te ver vandaan van het onbekende. Dat leidt tot anxiety, tot angst. En dat leidt vervolgens tot uitstelgedrag.
Om dat gat te verkleinen, is het belangrijk dat je je focust op kleine, haalbare stappen. Stappen die uitdagend genoeg zijn, maar niet te groot.
De magie, de bevrediging en het plezier zitten hem in de reis. Het waarderen en je mindful zijn van elke stap die je zet. Ook al is de stap nog zo klein. Als je hem maar zet.
4. Vraag jezelf af of je visie het waard is om voor te falen
Fouten maken en falen zijn dus onvermijdelijk. Elke dag, misschien wel 10 jaar lang, ga jij eerst fouten maken en zwoegen voordat je succes boekt.
Zwoegen klinkt moeilijk en pijnlijk. En hoewel we de neiging hebben om pijn te vermijden (zeker in periodes van hoge stress), is het de enige weg naar groei, naar magie en naar het waarmaken van je dromen.
Dat is belangrijk om te beseffen. Want het moet het wel waard voor je zijn. Die visie die je hebt, moet het waard zijn om voor te vechten.
Is dat het geval voor jou? Dan zit je op de goede weg. Zo niet, dan is het tijd om te evalueren en eventueel bij te sturen.
5. Kalmeer je lichaam en kom uit je hoofd
In periodes van (hoge) stress staat je lichaam in survival mode. Er zijn in twee modi:
- survival mode (sympatisch)
- rest & digest mode (parasympatisch)
Deze modi hangen respectievelijk samen met je sympathische zenuwstelsel en je parasympathische zenuwstelsel (beide deel van je autonome zenuwstelsel).
Waar denk je dat je lichaam zich op voorbereidt wanneer je survival mode (sympathische zenuwstelsel) actief is? Juist: overleven.
Dit betekent dat je hartslag omhoog gaat, het bloed naar je grote spieren wordt gepompt en je ademhaling versnelt, zodat je in opperste staat van paraatheid komt. Klaar om te vechten, vluchten – of bevriezen (net als een wild dier bij gevaar).
Tegelijkertijd remt het de spijsvertering. Je spijsvertering wordt namelijk actief wanneer je in ‘rest & digest’ mode (parasympatisch) bent.
Dit is even heel kort uitgelegd, maar je begrijpt al dat in periodes van hoge, constante stress het goed mogelijk is dat er bepaalde problemen kunnen ontstaan.
- Je kunt spijsverteringsproblemen en darmklachten ontwikkelen.
- Je angsten kunnen groter worden (paniekaanvallen, onzekerheden, faalangst).
- Je kunt slaapproblemen ontwikkelen, met alle gevolgen van dien.
- Je creativiteit neemt af; je krijgt tunnelvisie en staat niet meer open voor kansen.
En zo kan ik nog wel duizend dingen opnoemen. Maar deze blogpost is al een half boek aan het worden, dus ik houd het kort nu.
Wil je faalangst oplossen? Kalmeer je lichaam. Hier bestaan verschillende manieren voor, maar het belangrijkste is dat je uit je hoofd komt. Bewegen dus. Yoga. Wandelen. Dansen. Alles wat je doet ontspannen en bewegen. Ademhalingsoefeningen.
Hierdoor breng je jezelf terug in het huidige moment. Focus je op wat er NU speelt en houd je aandacht bij de allerkleinste dingen. Oefen daar elke dag mee en dan zul je zien dat je angsten langzaam afnemen.
