Ayurvedisch ochtendritueel detox voor lichaam en geest

Vandaag deel ik mijn Ayurvedisch ochtendritueel met je. Dit afgelopen jaar heb ik me daar flink in verdiept.

Ayurveda betekent ‘de wetenschap van het leven’ en het is een van de oudste holistische gezondheidswetenschappen ter wereld (zo’n 5000 jaar geleden in India ontwikkeld).

Waarom heb ik een Ayurvedisch ochtendritueel?

Ayurveda is een van de ’tools’ die ik in mijn boek Het genot van goeie shit bespreek. In dit boek deel ik mijn verhaal over hoe ik omga met depressies, angsten en darmklachten. Want die heb ik gehad, en niet zo’n beetje ook.

Begin 2020 was ik opgebrand, zat ik tegen een burn-out aan en had ik chronische darmproblemen. Ik zat op Bali, maar kon daar absoluut niet van genieten.

Diarree en constipatie wisselden zich om de drie dagen af, zo’n vijf maanden lang. Ik wist totaal niet meer wat ik moest eten, want van alles leek ik last te krijgen.

Mijn buik was continu opgezwollen, het leek wel alsof ik drie maanden zwanger was. Behalve dat ik daardoor nul energie had, werd ik ook geplaagd door een enorm negatief gedachtepatroon.

Daarnaast zat mijn huid onder de ontstekingen. I kid you not, heel mijn voorhoofd was bezaaid met pijnlijke, onderhuidse kraters. Als zesendertigjarige wist ik ineens weer wat het was om puber te zijn – al had ik er nu wat rimpels bij.

Ik schaamde me kapot, durfde zelfs mijn huis niet uit. Ik dacht dat het kwam door de crèmetjes die ik gebruikte of de sunblock. Uiteraard smeerde een huidspecialist me een dure crème aan, die het alleen maar erger leek te maken.

Eind februari ging ik terug naar Nederland. Hier wezen vrienden (ook yoga teachers) me erop dat mijn huidproblemen wel eens te maken konden hebben met mijn darmproblemen.

Ze vertelden me meer over Ayurveda, een geneeswetenschap uit India die een hechte band heeft met yoga.

Het belang van de spijsvertering in Ayurveda

In Ayurveda draait het allemaal om de spijsvertering. De darmen zijn cruciaal voor een goede gezondheid en een sterke weerstand.

Daarnaast hebben onze darmen een grote invloed op ons brein, ons gemoed. Ik dacht dat Ayurveda een of ander vegetarisch dieet was, maar dit bleek helemaal niet zo te zijn. Soms wordt vlees of vis juist aangeraden.

Eten wat je spijsvertering aankan

Het gaat met name om het gebruik van bepaalde kruiden en de juiste voedselcombinaties, om voedsel beter verteerbaar te maken.

Ik leerde dat mijn dieet nogal zwaar verteerbaar was, én dat ik veel te weinig dierlijke producten at (hierover schrijf ik later nog een post – of een boek).

Onder het mom van ‘eet gezond en gevarieerd’ knalde ik de afgelopen jaren vaak allerlei ingrediënten bij elkaar in één gerecht: fruit, (ongebrande) noten, eieren, avocado, aardappels, rauwe groenten.

Klinkt gezond, maar als je lijf niet genoeg voedingsstoffen kan opnemen omdat je spijsvertering in alle staten is, dan heb je er alsnog niets aan.

Maar iets dat net zo belangrijk is in Ayurveda, is de manier waarop je eet. Ik at altijd gehaast, als een hongerige wolf inhaleerde ik mijn eten naar binnen.

Dit kwam omdat ik vaak te lang wachtte met eten. Ik had dan zo’n trek dat ik alles binnen handbereik naar binnen propte.

Ayurveda raadt aan om rustig en mindful te eten, en goed te kauwen. Klinkt logisch en simpel, niet? Maar zó moeilijk voor de meeste mensen, inclusief moi.

Ik probeerde dus wat Ayurvedische recepten uit en oefende met ‘mindful’ eten, en nauwelijks twee weken daarna klaarde mijn huid op.

Ontstekingen trokken weg, mijn buik werd platter en na vijf maanden diarree te hebben gehad, werd eindelijk mijn ontlasting weer normaal. Als een blij ei stond ik te dansen naast mijn toilet.

Ayurvedische voedingsleer in de praktijk

Dit heb ik allemaal te danken aan het boek Ayurvedische voedingsleer in de praktijk. Dit boek is geschreven door Amil Kumar Mehta, de oprichter van het Europe Institute for Scientific Research on Ayurveda in Den Haag.

Dankzij Ayurveda heb ik mijn gezondheid weer kunnen herstellen. En dat is geen klein wondertje, want ik was flink ziek. Ook begon ik weer met mijn dagelijkse yoga practice, die ik een tijd uit het oog was verloren.

Dit hielp/helpt me om spanning en stress te verminderen, zelfacceptatie en zelfliefde te vergroten en meer in het huidige moment te leven.

Ayurvedisch ochtendritueel – perfect voor een detox!

Het mooie aan dit Ayurvedisch ochtendritueel is dat je het kunt gebruiken als detox. Wel zo fijn voor na de feestdagen. Schrik niet, maar Ayurveda raadt aan om voor 6.00 uur op te staan. Voor de zonsopgang.

Dit ben ik zelf al gewend, want dit is de beste tijd om te gaan surfen. Ik gebruik de meeste dagen niet eens een wekker meer, want ik word automatisch wakker. Uiteraard ga ik ook rond/voor 22.00 uur naar bed.

Er is een reden waarom Ayurveda aanraadt om voor 6.00 uur op te staan. Wat ik nu ga zeggen, klinkt een beetje wazig, vooral als je nog nooit hebt gehoord van Ayurveda.

Maar de dag is opgedeeld in bepaalde ‘dosha’-tijden. Er zijn drie dosha’s, of energieën: vata, pitta en kapha.

• Vata: 2.00 – 6.00 & 14.00 – 18.00
• Pitta: 10.00 – 14.00 & 22.00 – 2.00
• Kapha: 6.00 – 10.00 & 18.00 – 22.00

Ken je ‘dosha’ voor het beste Ayurvedisch ochtendritueel

Ieder mens heeft die energieën ook in zich, ieder in andere verhoudingen.

• Vata is ‘actief’, ‘lucht’, ‘beweging’, ‘koud’ en ‘creativiteit’.
• Pitta is gerelateerd aan de spijsvertering en is ‘sterk’, ‘heet’ en ‘vurig’.
• Kapha is ‘aardend’, ‘grondend’ en ‘stabiel’, maar kan ook gerelateerd worden aan ‘luiheid’, ‘zwaar’ en ‘langzaam’.

Om fris en fruitig wakker te worden, raadt Ayurveda aan om niet in kapha-tijd op te staan, maar in vata-tijd. Vóór 6 uur. I know, even slikken. Maar ik zweer het je, eenmaal gewend, wil je niets anders meer.

Daarna zijn er wat stappen die ik neem om goed aan de dag te beginnen en mijn spijsvertering een handje te helpen. Ik noem dit mijn Ayurvedisch ochtendritueel, maar het is nog niet 100% (ik spoel bijvoorbeeld mijn neus nog niet uit met een neti-pot).

Stap 1: Poets je tanden en reinig je tong

Nadat ik wakker word, poets ik mijn tanden en reinig ik mijn tong. ’s Nachts verzamelen zich giftige stoffen, bacteriën en dode cellen op je tong, dus het is beter om je tong te reinigen voordat je iets drinkt, zodat je die giftige stoffen niet meer in je lichaam krijgt.

Je kunt een tongschraper gebruiken, maar die heb ik nog niet, ik gebruik gewoon mijn tandenborstel.

Stap 2: Was je gezicht

Daarna was ik mijn gezicht, om ook dode cellen van mijn huid te verwijderen. Daarna gebruik ik een vochtinbrengende crème, zoals Shea Butter. Als finish gebruik ik een zonnebrandcrème SPF 30 of 50.

Vervolgens doe ik make-up op, maar ik gebruik niet veel. Sommige dagen gebruik ik alleen mascara.

Stap 3: Drink twee glazen water op kamertemperatuur

Daarna drink ik twee glazen water op kamertemperatuur. Wanneer je koud water drinkt, schijnen je bloedvaten te vernauwen en dat is niet mega bevordelijk voor je spijsvertering.

Bovendien kost het je lichaam meer energie om het koude water te verwerken. Je lijf wil graag zo efficient mogelijk werken, dus kamertemperatuur lijkt me prettiger.

Stap 4: Mediteer 10-20 minuten

Dit doe ik serieus elke dag. Ik zet mijn timer op twintig minuten, ga zitten en schakel over naar een andere wereld. Juist wanneer je het ’te’ druk hebt, raad ik aan om alsnog te mediteren.

Stap 5: Ontbijt met gestoofde appels en kaneel

Vanuit een Ayurvedisch perspectief is gestoofde appel met kaneel een van de betere ontbijtjes.

Rauwe appels zijn wat moeilijker te verteren, zeker als je ze met schil eet. Gekookte appels zijn zoet, warm en zacht, en verteren makkelijk. De kaneel geeft een extra boost aan je spijsvertering.

Tip: Ayurveda raadt aan om fruit apart te eten, bij voorkeur in de ochtend, een uur voor andere maaltijden, en ook zonder yoghurt of cornflakes.

Stap 6: Eet mindful

Mindful eten zorgt ervoor dat je de eerste stap van je spijsverteringsproces, die in je mond begint, niet overslaat. Ik kauw nu zo goed dat het bijna verandert in appelsap voordat ik het doorslik.

Stap 7: Havermout of iets anders

Daarna maak ik mijn havermout klaar. Ik laat de havermout ongeveer 24 uur weken in water, zodat de antinutriënten in de havermout worden afgebroken.

Ik eet mijn havermout zonder noten of fruit. Als het is afgekoeld, voeg ik wat ahornsiroop toe.

Neem je Ayurvedisch ochtendritueel niet te serieus

En soms ontbijt ik met een Cornetto. Oké, dit gebeurt nauwelijks, maar het punt is dat je vooral niet in de stress hoeft te schieten als het je niet lukt om je Ayurvedische ochtendritueel vast te houden.

Het is realistisch dat het soms afwisselt. Maar als de basis goed is en je weet hoe je jezelf een detox kunt geven in de ochtend, dan is het halve werk al gedaan.

Meer lezen over Ayurveda

➼ Ayurvedisch ontbijt: 3 recepten voor pitta en vata
➼ Eten volgens Ayurveda: 5 tips voor goede poep
➼ Voedselcombinaties Ayurveda: zo behoud je focus

Wat voor ochtendritueel heb jij? Heb jij wat aan de tips uit Ayurveda? Laat het weten in de comments hieronder.